महाराष्ट्र में कितने जिले है | Districts of Maharashtra

महाराष्ट्र भारत का एक महान देश है। आज हम महाराष्ट्र के सभी जिलों के बारे में जानेंगे। महाराष्ट्र में कितने जिले हैं उन जिलों की विशेषताएं जैसे जनसंख्या , विकास दर क्या है। 

> महाराष्ट्र के बारे में : “महाराष्ट्र” भारत के दक्षिण दिशा, मध्य में स्थित एक राज्य है। महाराष्ट्र शब्द का अर्थ है – महान देश (महा – राष्ट्र)। महाराष्ट्र भारत का सबसे बड़ा शहर है। यह पुणे शहर का सबसे राज्य है। महाराष्ट्र की गिनती भारत के सबसे धनी देशों में आती है। 

> महाराष्ट्र के कितने जिले है ?

पहले महाराष्ट्र में 26 जिले थे, बाद में 10 जिले और बनाए गए और अब वर्तमान समय में महाराष्ट्र के कुल 36 जिले हैं। जो 6 प्रशासनिक विभागों में विभाजित है। उन 6 विभागों के नाम और जिलों की संख्या नीचे सारणी में दी है :

              विभाग के नाम             जिलों की संख्या 

  • अमरावती विभाग               5 जिले
  • औरंगाबाद विभाग              8  जिले
  • कोंकण विभाग                   7 जिले
  • पुणे विभाग                         5 जिले
  • नागपुर विभाग                    6 जिले 
  • नाशिक विभाग                   5 जिले                                

> महाराष्ट्र की स्थिति :

  • महाराष्ट्र की राजधानी – मुंबई
  • महाराष्ट्र का क्षेत्रफल – 307713 किमी2
  • महाराष्ट्र की जनसंख्या – 11,23,72,972
  • गठन समय – 1 मई 1960
  • महाराष्ट्र के ज़िले – 36

> सबसे बड़ा जिला : महाराष्ट्र का सबसे बड़ा जिला “अहमदनगर” है जिसका क्षेत्रफल 17.048 किमी और जनसंख्या 45,43,159 है।

> महाराष्ट्र के 36 जिले, मुख्यालय,जनसंख्या और विकास दर :

 जिला            मुख्यालय     जनसंख्या (2011)     विकास दर

1.अहमदनगर अहमदनगर 4543159 12.44%

2. अकोला अकोला 1813906 11.27%

3. अमरावती अमरावती 2888445 10.79%

4. औरंगाबाद औरंगाबाद 3701282 27.76%

5. भंडारा       बीड               1200334 5.65%

6. बोली                   भंडारा 2585049 19.61%

7. बुलढाणा   बुलढाना 2586258 15.85%

8. चंद्रपुर     चंद्रपुर 2204307 6.43%

9. धुले.             धुले 2050862 20.08%

10. गढ़चिरौली गढ़चिरौली 1072942 10.58

11. गोंदिया   गोंदिया 1322507 10.14%

12. हिंगोली हिंगोली 1177345 19.27%

13. जलगांव जलगांव 4229917 14.86%

14. जलना   जलना 1959046 21.46%

15. कोल्हापुर कोल्हापुर 3876001 10.01%

16. लातूर     लातूर 2454196 17.97%

17. मुंबई शहर               * 3085411 -7.57%

18. मुंबई उपनगरीय बांद्रा (पूर्व) 9356962  *

19. नागपुर       नांदेड़ 4653570 14.40%

20. नांदेड़   नंदुरबार 3361292 16.86%

21. नंदुरबार.     नागपुर 1648295 25.66%

22. नासिक   नासिक 6107187 22.30%

23. उस्मानाबाद उस्मानाबाद 1657576 11.50%

24. पालघर   पालघर   *                       *

25. परभानी परभानी 1836086 20.19%

26. पुणे.           पुणे 9429408 30.37%

27. रायगढ़ अलीबाग 2634200 19.31%

28. रत्नागिरि रत्नागिरि 1615069 -4.82%

29. सांगली   सांगली 2822143 9.24%

30. सतारा     सतारा 3003741 6.93%

31. सिंधुदुर्ग   ओरोस 849651 -2.21%

32. सोलापुर   सोलापुर 4317756 12.16%

33. ठाणे       ठाणे 11060148 36.01%

34. वर्धा                   वर्धा                  1300774 5.18%

35. वाशिम     वाशिम 1197160 17.34%

36. यवतमाल यवतमाल 2772348 12.78%

> महाराष्ट्रकेजिले, लिंगअनुपात, साक्षरता, क्षेत्रऔरघनत्व :

 जिला                 लिंगअनुपातसाक्षरता    क्षेत्र घनत्व 

1.अहमदनगर 939 79.05 17048   266

2. अकोला 946 88.05 5429   321

3. अमरावती 951 87.38 12235   237

4. औरंगाबाद 923 79.02 10107     365

5. भंडारा 982 83.76 10693     242

6. बोली               916 76.99 3890     293

7.बुलढाणा               934 83.4 9661     268

8. चंद्रपुर 961 80.01 11443     192

9. धुले               946 72.8 8095     285

10. गढ़चिरौली 982 74.36 14412     74

11. गोंदिया               999 84.95 5431     253

12. हिंगोली 942 78.17 4526     244

13. जलगांव 925 78.2 11765     359

14. जलना 937 71.52 7718     255

15. कोल्हापुर 957 81.51 7685   504

16. लातूर 928 77.26 7157   343

17. मुंबई शहर 832 89.21 69   20038

18. मुंबई उपनगरीय 860 89.91 369   20925

19. नागपुर 951 88.39 10528   319

20. नांदेड़ 943 75.45 5055     276

21. नंदुरबार 978 64.38 9892   470

22. नासिक               934 82.31 15539   393

23. उस्मानाबाद 924 78.44 7569     219

24. पालघर * * *.                   *

25. परभानी 947 73.34 6511   295

26. पुणे                             915   86.15 15643.       603

27. रायगढ़ 959 83.14 7152     368

28. रत्नागिरि 1122 82.18 8208     196

29. सांगली 966 81.48 8572     329

30. सतारा                         988 82.87 10475     287

31. सिधुदुर्ग 1036 85.56 5207     163

32. सोलापुर 938 77.02 14895.     290

33. ठाणे               886 84.53 9558   1157

34. वर्धा.                 946 86.99 6309   205

35.वाशिम 930 83.25 5155     244

36. यवतमाल 952 82.82 13582     204

> महाराष्ट्र के सर्वाधिक जनसँख्या वाले जिले

जिला का नाम       जनसंख्या (2011)

1. ठाणे                         11060148

2. पुणे                         9429408

3. मुंबई उपनगरीय           9356962

4. .नासिक                         6107187

5. नागपुर                         4653570

6. अहमदनगर         4543159

7. सोलापुर           4317756

8. जलगांव           4229917

> महाराष्ट्र के सबसे अधिक भूमिक्षेत्रफल वाले जिले :

जिला का नाम         क्षेत्र (वर्ग किमी)

1. अहमदनगर               17048

2. पुणे                             15643

3. नासिक                             15539

4. सोलापुर             14895

5. गढ़चिरौली               14412

6. यवतमाल               13582

7. अमरावती               12235

8. जलगांव               11765

9. चंद्रपुर                           11443

10. भंडारा                             10693

11. नागपुर                             10528

12. सतारा                           10475

13. औरंगाबाद               10107

> महाराष्ट्र के सबसे अधिक विकास दरवाले जिले :

जिला का नाम           विकास दर

1. ठाणे                           36.01%

2. पुणे                           30.37%

3. औरंगाबाद               27.76%

4. नंदुरबार                           25.66%

5. नासिक                           22.30%

6. जलना                           21.46%

7. परभानी           20.19%

8. धुले                           20.08%

> Conclusion : हमने महाराष्ट्र के सभी जिलों के नाम और उनकी जनसंख्या अधिक अनुपात और क्षेत्रफल देखें महाराष्ट्र के जिले 6 विभागों में विभाजित किए गए हैं यह विभाग भौगोलिक राजनीतिक और ऐतिहासिक पूर्व आधार पर है

> Frequently Asked Questions :

Q1. महाराष्ट्र में कितने गांव हैं ?

Ans : महाराष्ट्र में गाँवो की संख्या 44,198 है। 

Q2. महाराष्ट्र का सबसे अमीर जिला कौन सा है ?

Ans : महाराष्ट्र का सबसे अमीर जिला मुंबई है, जहां बहुत बड़े-बड़े सेलिब्रिटी, एक्टर और डायरेक्टर रहते हैं। 

Q3. महाराष्ट्र की कुल जनसंख्या कितनी है ?

Ans : महाराष्ट्र की कुल जनसंख्या 11,23,72,972 है। 

Q4. महाराष्ट्र का सबसे बड़ा शहर कौन सा है ?

Ans : महाराष्ट्र का सबसे बड़ा शहर क्षेत्रफल और जनसंख्या के आधार पर “मुंबई” है। 

Q5. महाराष्ट्र के जिलों की संख्या कितनी है ?

Ans : महाराष्ट्र के कुल जिलों की संख्या 36 है। 

Leave a Comment